به گفته محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی، در این طرح، اجازه واردات کامیون‌های دست دوم با حداکثر عمر سه ساله اروپایی یا کره‌ای و ژاپنی به ۴ گروه «شرکت‌های خودروسازی داخلی»، «شرکت‌های حمل و نقل»، «شرکت‌های واردکننده کامیون» و همچنین «اشخاص حقیقی مالک کامیون‌های فرسوده تا سقف ۱۰ دستگاه» داده شده است.
هر کامیون نو؛ ۴۰ هزار یورو
همچنین بر اساس این طرح، کامیون‌های دست دوم (حداکثر ۳ سال ساخت) به قیمت ۴۰ هزار یورو (یا ۴۵ هزار دلار) به دارندگان کامیون‌های فرسوده با عمر بالای ۳۰ سال واگذار می‌شود.
این در حالی است که به گفته دبیر کانون سراسری کامیونداران، ۹۵ درصد مالکان کامیون‌های فرسوده توانایی تأمین چنین رقمی را ندارند.
احتمال رانتی شدن طرح
با توجه به اینکه امکان واگذاری وکالتی مالکیت کامیون‌های فرسوده به دیگر افراد برای واردات کامیون‌های نوسازی و جایگزینی آنها با کامیون‌های فرسوده موجود در ناوگان داخلی وجود دارد، به نظر می‌رسد اجرای آن امکان ایجاد رانت گسترده برای افرادی خاص را فراهم می‌کند.
یکی دیگر از ابهامات طرح نوسازی ناوگان جاده‌ای، عدم صدور برگه اسقاط برای کامیون‌های فرسوده است که در اجرای این طرح ابهاماتی ایجاد کرده است؛ به خصوص که قرار است بر اساس طرح نوسازی، یک دستگاه کامیون نوساز جایگزین کامیون فرسوده شود که اگر برای خودروهای فرسوده، گواهی اسقاط صادر نشود، احتمال بازگشت مجدد آنها به چرخه حمل و نقل جاده‌ای وجود دارد.
منبع تأمین مالی اجرای طرح نوسازی ناوگان از کجاست؟
گفتنی است پیش از این، صدرالله بمانا مشاور رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در امور نوسازی ناوگان جاده‌ای، در گفت وگو با خبرنگار مهر از اختصاص ۱۰.۶ میلیارد دلار از محل ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید که اجازه نوسازی ناوگان جاده‌ای با کاهش مصرف سوخت را می‌دهد، خبر داده بود.
با این حال در طرح جدید نوسازی ناوگان جاده‌ای، اعلام نشده که هزینه آن، آیا از محل این ماده قانونی است یا خیر.
از دیگر موارد محل ایراد این طرح، عدم شفاف سازی آن در خصوص تخصیص تسهیلات به دارندگان کامیون‌های فرسوده است؛
مالکان کامیون‌های فرسوده نمی‌دانند که آیا به خرید کامیون‌های دست دوم اروپایی، تسهیلات تعلق می‌گیرد یا نه و در صورت اعطای تسهیلات، با چه نرخ سودی به وام گیرندگان پرداخت خواهد شد.
حدود ۲ میلیون کامیون در کشور فعال است
در حال حاضر ۱ میلیون و ۹۵۰ هزار دستگاه انواع خودروی باری سنگین اعم از درون و برون شهری در کشور داریم که بیش از ۳۴۶ هزار و ۲۴۳ دستگاه از آن در جاده‌ها (ناوگان برون شهری تحت نظارت وزارت راه یا حاملان سوخت تحت نظارت وزارت نفت یا سازمان برنامه و بودجه) تردد دارند.
مابقی به عنوان ناوگان باری درون شهری (تحت نظارت وزارت کشور) فعالیت می‌کنند.
۵۷۶ هزار و ۵۵ دستگاه نیز معادل ۳۰ درصد این ۲ میلیون دستگاه، فرسوده هستند.
همچنین کامیون‌های بالای ۲۲ سال که در جاده‌ها و تحت نظارت وزارت راه تردد می‌کنند، ۱۰۷ هزار و ۸۷۱ دستگاه هستند که معادل ۳۱ درصد کل ناوگان باری سنگین برون شهری محسوب می‌شوند.
امروز طرح نوسازی ۵۳ هزار دستگاه کامیون فرسوده برون شهری با عمر بالای ۴۰ سال کلید خورد که معادل ۱۵ درصد کامیون‌های فرسوده جاده‌ای است.
بر اساس برخی پژوهش‌ها، کامیون‌های فرسوده در کشور سالانه ۹۶۰ میلیون لیتر سوخت مازاد مصرف می‌کنند.
به گفته مسئولان سازمان راهداری، طی دو دهه گذشته تنها ۲۴ هزار دستگاه کامیون فرسوده و در دولت‌های یازدهم و دوازدهم تنها ۵ هزار و ۱۸۸ دستگاه کامیون فرسوده با کامیون‌های نوساز جایگزین شده است.
دیدگاهتان را بنویسید