لزوم صدور بارنامه چیست؟

تعریف بارنامه چیست؟ سند مکتوب الکترونیک چیست؟ مفاد قرارداد بارنامه زمینی چیست؟ آیا بارسی ارتباط مستقیم بین صاحب کالا و راننده اسـت؟ سند مکتوب باربری یک قرار داد کاملا رسمی است که میان شرکت‌های حمل و جابه‌جایی بار و همچنین فرستنده و گیرنده بار تنظیم می‌شود. اولین سند مکتوب باربری در دوره رم باستان جهت حمل بار از مسیرهای دریایی نوشته شد که در گذر زمان با توجه به تغییر روش‌های ارسال بار و پیداش مسیرهای جدیدی مانند خطوط جاده‌ای و هوایی، دچار تغییرات شد.

امروزه انواع گوناگون سند مکتوب باربری برای روش‌های متفاوت جابه‌جایی مانند باربری زمینی، باربری، هوایی، باربری ریلی و غیره تنظیم می‌شود که فعالیت  بارسی در حوزه حمل و نقل زمینی و جاده‌ای، در این مقاله پس از معرفی انواع گوناگون باربری و برنامه‌های مختص به هریک از آن‌ها، با تاکید بیشتر بر روی باربری زمینی و برنامه مخصوص به آن خواهیم پرداخت. برای آشنایی بیشتر با این سند مهم در صنعت حمل و نقل با ما در ادامه این مقاله از بارسی همراه باشید.

محتوا پنهان

1. بارنامه چیست؟

2. چرا باید بارنامه صادر شود؟

3. قوانین تنظیم بارنامه چیست؟

3.1. فرستنده

3.2. گیرنده

3.3. صادر کننده یا همان شرکت حمل و نقل

3.4. انواع گوناگون بارنامه

3.5. مشخصات ثبت شده در بارنامه‌های زمینی

3.6. مقررات حمل بار از مسیرهای زمینی

3.7. بارنامه در آینده

بارنامه چیست؟

سندهای مکتوب باربری یا همان Bill of lading که به اختصار B/L و یاB.L هم نوشته می‌شود، در اصل اوراق بهاداری هستند که از طرف شرکت‌های حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی صادر می‌شود که در آن مشخصات محموله مانند نوع، تعداد، وزن کالا و … مشخصات ارسال کننده محصول، دریافت کننده، هزینه‌های پیش آمده مانند بیمه، کمیسیون و … ذکر شده است. پیشینه اولین بارنامه باز می‌گردد به دوره رم باستان که می‌توان آن را مهم‌ترین تمدن‌ باستان دانست که برای حمل و نقل دریایی و حمل بار به وسیله کشتی سند‌هایی تنظیم می‌کردند تا بتوانند مشخصات بار را در آن ثبت کنند.

سند مکتوب باربری تا مدت‌ها تنها برای حمل بار توسط کشتی صادر می‌گردید اما با گذشت زمان، تنوع روش‌های باربری و همچنین پررنگ شدن نقش بازرگانی و تجارت‌، کم کم برای روش‌های گوناگون حمل بار هم بارنامه صادر شد؛ حال این بارنامه‌ها با گذشت زمان تغییر شکل دادند، به گونه‌ای که امروزه شکل اولیه سند های مکتوب باربری صادر شده به کلی منسوخ شده‌اند و به گونه‌ای کاملا متفاوت صادر می‌شوند. برای کسب اطلاعات درباره باربری مشهد به شیراز به لینک مراجعه کنید.

 چرا باید بارنامه صادر شود؟

همانطور که گفتیم سند مکتوب باربری در اصل قراردادی مکتوب میان صادر کننده، شرکت حمل بار و همچنین دریافت کننده بار است که در آن مشخص می‌شود که بار ذکر شده با مشخصات معلوم در تاریخ نوشته شده به کدام شرکت باربری تحویل داده شده است و باید به کدام شخص تحویل داده شود. این کار توانست تا حد بسیار زیادی مسئولیت حمل بار را برای شرکت‌های باربری کم کند زیرا دیگر طرفین نمی‌توانند ادعایی برخلاف مفاد قرار داشته باشند و همچنین از طرفی خاطر صادر کننده و گیرنده بار را هم تا حد بسیار زیادی آسوده کند زیرا دیگر می‌دانند که می‌توانند در صورت بروز هرگونه مشکلی در فرآیند حمل بار از طریق نهادهای مربوطه پیگیری کنند.

به‌طور کلی می‌توان گفت که زمانی که قرارداد میان طرفین یک معامله بسته می‌شود، وظایف هرکدام از طرفین در آن ذکر می‌شود و دیگر هرگونه ادعایی که با محتوای آن قرارداد همخوانی نداشته باشد، بی‌اعتبار خواهد بود. اما اصلی‌ترین ویژگی‌های یک بارنامه عبارت است از این‌که این سندها در اصل دلیل مالکیت به شمار می‌روند و همچنین سندی قابل معامله هستند، از طرفی بارنامه‌ها باید بدون قید و شرط باشند مگر این‌که به صورت دیگری در میان طرفین تنظیم شده باشند. اگر می خواهید درباره ی اعلام بار جاده بدانید، به لینک مراجعه کنید.

قوانین تنظیم بارنامه چیست؟

سندهای مکتوب باربری هم مانند هر نوع سند قابل ارزش دیگری، در اصل بر اساس برخی قوانین و مقررات تنظیم می‌شوند که در آن حدود وظایف و مسئولیت‌های هرکدام از طرفین معامله مشخص شده است و همه اشخاص درگیر با قرارداد را مجبور می‌کند تا مطابق با بندهای آن قرارداد عمل کنند و در نتیجه در تمام شرایط از آن پیروی کنند. اگر بخواهیم برخی از این قوانین را برای هریک از طرفین برای شما نام ببریم، عبارت است از:

فرستنده

• تعیین مشخصات بار
• تعیین آدرس و مشخصات محل بارگیری
• تعیین نام، مشخصات تحویل گیرنده بار و همچنین آدرس دقیق محل تخلیه بار
• تایید بارگیری و ارسال به موقع بار از محل بارگیری

گیرنده

• تحویل به موقع محموله برای جلوگیری از هزینه حق توفق کالا
• پرداخت هزینه باربری به شرکت مطابق با سند مکتوب باربری صادر شده

صادر کننده یا همان شرکت حمل و نقل

• تنظیم بندهای درون سند مکتوب باربری
• مشخص کردن هزینه جابه‌جایی
• صدور سند مکتوب باربری از مبدا شرکت به دیگر نقاط کشور
• دریافت پروانه جابه‌جایی برای بارها و صدور بارنامه برای آن
• صدور سند مکتوب باربری با پوشش بیمه مسئولیت مدنی حمل کنندگان بار

راننده های حمل بار

• دریافت سند مکتوب باربری در محل بارگیری و تحویل آن به تحویل گیرنده بار
• حضور در محل بارگیری
• عمل کردن مطابق با برنامه زمان‌بندی شده در قرارداد
• محافظت از بار در مسیر انتقال به مبدا
• حضور در محل تخیله بار و تحویل بارنامه به شخص گیرنده بار

انواع گوناگون بارنامه

همانطور که تا این بخش مشخص شد، صدور سند مکتوب باربری پیش از شروع فرآیند جابه‌جایی بار الزامی است، از طرفی گفتیم که به دلیل تفاوت در انواع روش‌های حمل بار، طبیعتا انواع گوناگونی برای صدور بارنامه نیز وجود دارد که هریک از آن‌ها مطابق با ویژگی‌های مخصوص به خود تنظیم می‌شوند که در این بخش به برخی از انواع آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• حمل بار از مسیرهای دریایی، به وسیله کشتی؛ سند مکتوب باربری دریایی (Oceean Bill of Lading)
• حمل بار از طریق خطوط هوایی، به وسیله هلیکوپتر و هواپیما؛ سند مکتوب باربری هوایی (Air way Bill)
• حمل بار از طریق خطوط ریلی و قطار؛ سند مکتوب باربری راه آهن(Railway of Landing)
• حمل بار از طریق مسیرهای زمینی؛ مانند کامیون، تریلر؛ بارنامه زمینییا جاده‌ای (CMR)
• حمل بار با کامیون، کشتی و قطار؛ سند مکتوب باربری سراسری
• سند مکتوب باربری حمل مرکب فیاتا
• رسید پست

مشخصات ثبت شده در بارنامه‌های زمینی

بارسی به عنوان یک سامانه هوشمند در زمینه حمل بار زمینی، برای تمامی جابه‌جایی‌های خود بارنامه صادر می‌کند تا مراجعین و رانندگان محترم بدون بروز هیچگونه مشکلیف کاملا مطابق با برنامه از هماهنگ شده اقدام نمایند. همانطور که گفتیم یکی از انواع این سندهای جابه‌جایی، مختص حمل بار از طریق مسیرهای زمینی است که به آن سند باربری زمینی گفته می‌شود. این سند معمولا در 6-14 و یا گاها 21 صفحه و در سه نسخه اصلی صادر می‌شود که هر نسخه از این قرارداد در اختیار سه طرف معامله یعنی ارسال کننده محموله، شرکت حمل بار و همچنین گیرنده بار قرار می‌گیرد و چند نسخه دیگر هم برای تحویل به گمرک‌های خروجی و ورودی هر کشور چاپ خواهد شد. حال برای آشنایی بیشتر با این سند، قصد داریم تا برخی از بندهای این قرارداد را برای شما شرح دهیم تا بتوانید هنگام مواجهه با یکبارنامه اصولی، حرفه‌ای‌تر برخورد کنید.

• مشخصات و نام فرستنده بار
• مشخصات و نام حمل کننده بار
• مشخصات و نام گیرنده کالا
• تاریخ صدور و تاریخ حمل بار
• مشخصات بار ( وزن خالص و ناخالص، تعداد و …)
• مشخصات ماشین حمل بار
• هزینه‌های مربوط به حمل بار ( مانند گمرک)
• اسناد ضمیمه
• و …

مقررات حمل بار از مسیرهای زمینی

گاهی برای حمل بارها از مسیرهای زمینی لازم است که از مرز چند کشور عبور کند تا به مقصد مورد نظر برسد و محموله را به شخص گیرنده تحویل دهد. حال این کشورها برای اطمینان از قانونی بودن آن پروسه و یا این‌که بار در آن کشور تخلیه نخواهد شد، شروع به بررسی کامیون‌های وارد شده به مرز کشور نمایند و سپس در صورت کنترل و تایید مدارک و بار وسیله نقلیه، به کامیون اجازه عبور از خاک کشور خود را خواهند داد و طبیعی است که در صورت بروز هرگونه مشکل محموله و ماشین حمل بار ثبت خواهند شد.

مراحل این فرآیند طبیعتا باعث بروز تاخیر در زمان رسیدن بار به مقصد خواهد شد؛ بنابراین در سال 1995 میلادی قرارداد جدیدی برای ایجاد تسهیلات در ارتباط با امور گمرکی حمل بار از طریق مسیرهای زمینی تنظیم شد که بر اساس این قرارداد جدید، شرکت‌های حمل و نقل با خرید دفترچه کارنه تیر برای هر سفر، کلیه حقوق و عوارض مربوط به گمرک هر محموله را پرداخت می‌کنند؛ سپس این ضمانت‌ نامه به به واسطه شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی به اتاق بازرگانی مبدا سپرده خواهد شد و پس از آن اتاق بازرگانی با در اختیار قرار دادن دفترچه کارنه تیر ضمانت ترانزیت کامیون حمل بار را تا گمرک انجام می‌دهند.

بارنامه در آینده

همانطور که تا این بخش هم به آن اشاره کردیم، بارنامه نقش بسیار مهمی در حوزه حمل و نقل بار دارد و اشاره کردیم که این سند با گذر زمان و تغییر شکل در روش باربری‌ها، دستخوش تغییراتی شده است که کشور ما هم نیز از این قاعده مستثنی نیست. امروزه شرکت‌های حمل و نقل با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند که رانندگان هم نیز به عنوان بزرگترین ذی نفعان این حوزه با این مشکلات مواجه هستند؛ حال داشتن یک نظارت درست و عمومی بر این واحد می‌تواند بخش زیادی از این معضلات را برطرف کند.

یکی از بزرگترین تغییراتی که در سال‌های اخیر در این صنعت به ‌وجود آمده است، تنظیم سندهای مکتوب باربری الکترونیکی به عنوان سندهای سنتی در حوزه است که ما در بارسی هم برای تنظیم قراردادها از همین روش استفاده می‌کنیم و از این طریق تمام بارهای جابه‌جایی درون یک سیستم و زیر نظر یک سازمان ثبت می‌شوند که می‌توان در هر لحظه‌ای به آن مراجعه کرد و بندهای قرارداد را مورد بررسی قرار داد. از این طریق بسیاری از اختلافات مانند میزان کمیسون و درصد حقوق رانندگان، به صورت خودکار برطرف خواهند شد. اگر می خواهید در آخر راجع به نقص هایی که باعث بروز حادثه می شوند بدانید، به ویدئو یوتیوب بارسی مراجعه کنید.